Overzicht archief, postduiven-nieuws, columns en overige artikels voor en door duivenliefhebbers.

Wat verbruikt een duif per vlieguur? We weten het uit wetenschappelijk onderzoek in de windtunnel. Het mooie is, dat je dan precies kunt meten, wat het koolhydraatverbruik is, wanneer de vetverbranding begint, hoeveel vet er wordt verbrand (3 tot 3 ½ gram per vlieguur) en hoe hoog het vochtverlies is. Prachtig allemaal. Maar al die testen werden gedaan met rustige engelse sierduiven en hoe zit dat nou eigenlijk voor onze snelle Janssen duiven? En hoe met de duiven van de grote fond?

Allemaal vragen waarop we toch graag eens een antwoord op wilden hebben. De duiven uit de windtunnel worden in een soort kist gehouden van 1 x 1 meter en zijn aangesloten op apparatuur. In die kist is het donker. Zodra het licht aangaat en de schuif voor de turbine weggeschoven wordt, begint de windturbine te lopen en gaat de getrainde duif op de vleugels. Die weet precies wat er van hem verwacht wordt.

Belevenissen van de duif zelf

Maar dat is wel iets anders dan de praktijk van elke dag. Als duif zit ik in een broedbak te wachten op de broedschaal. Soms krijg ik mijn duivin, maar niet altijd. Daarna komt mijn baas me halen, zit me aan alle kante te bevoelen en aan de vleugels te trekken en kom ik samen met mijn hokgenoten in de mand terecht. Dan wordt de mand in de auto gezet en worden we naar het inkorflokaal gereden. Daar moeten we soms uren wachten voor we allemaal opnieuw door de handen gaan, beoordeeld en gechipt worden en daarna in de container gaan om naar de lossingplaats te worden gereden. Daar kan dan ook nog een keer overladen bijkomen als je pech hebt.

Samen met een aantal gasten, die je helemaal nog nooit gezien hebt is het hobbelen geblazen in de containermand van de vrachtauto naar de lossingplaats. Je moet natuurlijk de hele tijd ook je plekje nog verdedigen en je schrap zetten in de bochten. Als je geluk hebt, dan krijg je op de lossingsdag nog wat te drinken. En dan is het zover. Zien dat je eruit komt en de omgeving verkennen en dan naar huis met alle gevaren van dien.

Ja, dat is wel even iets anders dan in een houten kistje op de universiteit. De duif is voor de vlucht begint al de nodige energie kwijt. Daar komt nog de energie bij die ze nodig zijn om zich warm te kunnen houden. Die wordt geschat op gemiddeld 50 Kcal per dag. Dat is de energie uit koolhydraten zoals we inmiddels weten. Het benodigde vetverbruik ( onderweg) is volgens de wetenschap bekend en ook hoeveel vet een duif kan opslaan:

1. Direct te benutten vet dat uit de stofwisseling beschikbaar komt uit de laatste voedingen voor de vlucht ligt tussen 2,5 g en 7,5 gram.
2. Vetzuuraandeel vanuit de rode borstspieren (5,5 tot 10,5 gram)
3. Depotvet dat is opgeslagen als onderhuids vet, orgaanvet, darmvet, hartkrans vetweefsel etc. in totaal 6,5 tot 10,5 gram.

Alles bij elkaar een grammetje of 15 tot maximaal 27. Dat is per duif verschillend.
Ook slaat de vochtmeter tijdens het vliegen in de windtunnel uit tot 6,6 gram vochtverlies per vlieguur.

Toch wilden wij eens weten hoe het in de praktijk zit. Zodoende werden er een 60 tal duiven op verschillende hokken wekelijks vlak voor vertrek gewogen en direct na de vlucht opnieuw gewogen. Het gewichtsverlies is niet alleen energieverlies, maar ook vochtverlies, ontlasting etc. Verder weten we niet of de duiven onderweg zijn gaan drinken. We kunnen dus veel minder precies te werk gaan als tijdens een universitair onderzoek.
Maar goed, het ging ons om de grote lijnen en wat ons verder zou opvallen.

Zoals verwacht werd op de korte vluchten en trainingsvluchten veel gewichtsverlies. (dat is echter iets anders dan energieverlies). Vet is energierijk. In 1 gram vet zitten maar liefst 9,2 Kcal. In 1 gram koolhydraten zit 4 Kcal. Er zijn dus bijna 2 ½ keer zoveel koolhydraten nodig om 1 uur te kunnen vliegen. Daarom is de gewichtsafname het eerste uur het hoogst. We moeten namelijk al die genoemde omstandigheden er ook bijtellen (in de mand, in de vrachtauto naar de lossingplaats, lichaamswarmte etc).

Duiven op korte vluchten hebben wel degelijk de nodige energie nodig. Het is dus niet zo even een optelsommetje van een ½ uurtje koolhydraat verbruik en een uurtje vetverbruik en klaar. We moeten er het nodige bijtellen zoals reeds omschreven. 

Langzame duiven en snelle duiven

Komen we verderop in het seizoen, dan zien we het gewichtsverlies per vlieguur dalen. Dat is logisch natuurlijk, omdat van start af tot aan de vlucht al veel energie heeft gekost. We hielden allemaal in tabellen bij hoe lang de duif afzonderlijk over de vlucht deed. Alle tijden werden opgeschreven de windrichting, windsterkte, dag en nachttemperaturen van de inkorfdag en de vluchtdag, gewicht voor inkorving, direct na inkorving etc. .

Zouden de snelste duiven meer of minder energie en gewichtsverlies per vlieguur verbruiken dan de langzamere duiven? De resultaten waren duidelijk. Zowel op de korte vluchten als op de fondvluchten bleek, dat de snelle duiven steeds meer energie hadden verbruikt dan de langzame duiven. Natuurlijk was het tijdsverschil dat de langzame duiven binnenkwamen op de fond het grootst.
Op deze vluchten bleek er tussen de 10% tot 15% verschil in energieverbruik per vlieguur te zitten. Voor ons een teken, dat de stofwisseling bij snelle duiven beter functioneert of in ieder geval kunnen zij voldoende energie omzetten bij een hogere snelheid.

Verder ontdekten we (qua energieverbruik) pas bij vluchten boven 4 vlieguren verschillen in voor en tegenwind. We konden niet echt vaststellen of duivinnen minder energie nodig hadden dan doffers. Dat bleek wel enigszins het geval, maar de verschillen waren niet erg groot. Lichtere doffers verbruikten per vlieguur ook iets minder dan zwaarder gebouwde types.

Conclusies

We weten dat onze praktijk onderzoeken niet wetenschappelijk onderbouwd waren. Dat was ook niet het uitgangspunt. Toch bleek in de praktijk dat er geen grote verschillen waren, als we alle omstandigheden voor begin van de vlucht zelf gaan meetellen. We zagen ook grote individuele verschillen tussen de duiven onderling en konden pas na alle gegevens te hebben verwerkt en opgeteld, een gemiddelde geven. Net zoals er mensen zijn die meer energie nodig hebben, is dat ook bij duiven zo. Er was zelfs 1 duif bij die het dubbele aan energie / gewicht verbruikte ten opzichte van de andere duiven. Het was echt een slagschip van een duif. Ook lichaamsbouw heeft dus een duidelijke invloed. We kunnen er voorzichtig van uitgaan dat onze fondduiven, die minder snelheid per uur maken, ook zuiniger met hum energie omgaan. Verder bleek het vochtverlies niet te kloppen. Wellicht dronken de duiven onderweg op de verdere vluchten. Het kan ook zijn dat de duur van de vlucht er iets mee te maken heeft of de lage zomertemperaturen. In de windtunnels laat met de duiven niet langer dan 2 tot 2 ½ uur vliegen.

Tips

U vraagt zich natuurlijk af, wat heb ik daar allemaal aan. In de eerste plaats in het gewoon informatie over onze sport. We dienen in ieder geval de eerste vluchten niet te onderschatten. We raken nogal eens goede duiven kwijt op de eerste vitessevlucht. Die duiven weten de weg, maar worden soms ongetraind ingemand. Ach, zo'n schijtstukje vliegen. Die kunnen de weg toch dromen..En dan loop je risico's mijn beste. Leer altijd uw duiven op voordat u ze aan wedstrijden laat meedoen. Huilen kan het gevolg zijn als u deze goede raad in de wind slaat. Verder hebben we ontdekt, dat de duiven met ons voerschema heel goed voor de dag konden komen. "In de praktijk getest" mogen we eraan toevoegen, maar dat wisten we al enkele jaren. Als u zich er in grote lijnen aan houdt, kunnen er normaal gesproken geen gekke dingen gebeuren.