Overzicht archief, postduiven-nieuws, columns en overige artikels voor en door duivenliefhebbers.

Daar moet hij schijnbaar naar toe. De spontane ontmoeting wordt onderbroken door het pruttelend geluid van een vrachtwagentje met materiaal. Hij heeft even geluk, zegt Hendrik van Ravenshorst! Na lossing van het materiaal wordt Kenneth op de bodem “gelegd” en “toegedekt” met een aantal jutezakken. Met de lege wagen hobbelt hij richting Apeldoorn, op zoek naar Banwelle A1…. Tijdens het warme eten laat Van Ravenshorst iets los van de wonderlijke ontmoeting. Door de komst van de Duitse soldaten en Hollandse SS’ers slapen Herman en Gerard boven in een bed. Vader heeft boven twee slaapkamertjes gemaakt. Herman kan de slaap niet vatten. Zou hij Gerard zijn geheim vertellen? En zou zijn broertje een geheim kunnen bewaren? Voorzichtig maakt hij hem wakker. Luister Gerard, luister…! Gerard is opeens klaar wakker. Dan vertelt Herman zijn geheim! Samen kruipen ze diep onder de dekens. Bijna fluisterend zegt Herman: Vorige week was ik in het bos om hout te sprokkelen. Op de plaats waar ik meestal ben, was geen beuken sprokkelhout meer te vinden. Toen, ja toen ben ik verder het bos in gegaan. Diep in het bos zelfs, waar veel hout lag. Plotsklaps stond ik oog in oog met een groepje zwaar bewapende mannen, waaronder Klaas en Peter van de buren!

Een van hen heeft mij zeer duidelijk te verstaan gegeven nooit meer in de buurt van het hol te komen. Anders wordt er zonder pardon geschoten! Toen ik op zoek werd naar sprokkelhout struikelde ik over een draad en kwam te vallen.

Toen ik overeind krabbelde, stonden de mannen er vrijwel meteen. Gerard luistert bijna ademloos naar het relaas van zijn broer. Maar denk erom, nooit vertellen hoor! Herman krijgt de hand daarop van zijn broer! Koning Winter houdt Nederland stevig in zijn greep!

Jaarwisseling

De jaarwisseling staat voor de deur. De militairen en SS ers zijn vetrokken. Herman en Gerard hebben met een handdruk afscheid genomen van Jongman, Link en Leendertse. Op de hobbelige grindweg, dwars door het dorp lopen op een zaterdagmorgen, op het eerste gezicht een aantal zonderlinge figuren. Twee mannen, een vrouw en twee meisjes.

Heel sjofel gekleed, voortsjokkend achter een handkar. Het zijn mensen op zoek naar eten, zegt moeder Christien van Ravenshorst. Ze loopt naar de deur en wenkt ze. Zwijgend komen ze binnen. Herman heeft al plaats gemaakt bij de kachel. Voorzichtig stellen de mensen zich voor, en gaan met ietwat schichtige blik zitten! Alle vier afkomstig uit Rotterdam. De tweede man mompelt een naam, maar die heeft niemand verstaan. Moeder Ingrid gaat naar de keuken en kookt een grote pan met pap van melk, water en roggemeel! Vader kijkt vreemd op als hij thuiskomst. Maar hij staat achter het besluit van zijn vrouw om de mensen eten te geven. En ze kunnen hier best een paar dagen blijven, zegt hij gedecideerd. Het is al snel duidelijk dat de tweede man een verzetsman is. Piet is zijn schuilnaam en hij is op de vlucht. Dat is glashelder!

Bezoek

Daar zit Van Ravenshorst toch best even mee! Lang kan hij niet blijven. Dat kan en wil hij zijn gezin niet aan doen! Plotseling staat hij op, trekt zijn duffelse jekker aan. Hendrik van Ravenshorst gaat op bezoek bij buurman Gerbrand van der Halm. Een tik op de deur is voldoende en even later staat Hendrik oog in oog met Van der Halm. Hij legt hem de zaak duidelijk en eerlijk voor. De verzetsman moet hier zo snel mogelijk weg. Gerbrand knikt. Van Ravenshorst laat weten eerst nog wat gegevens van “verzetsman Piet” na te trekken. Want hij neemt geen enkel risico! Hendrik weet zeker dat Gerbrand net zo safe is als de plaatselijke boerenleenbank. De volgende dag laat Hendrik aan Gerbrand de uitslag weten. Het zit goed buurman! Gerbrand van der Halm zorgt voor de rest…! De nacht daarop halen Klaas en Peter “verzetsman Piet” op en brengen hem veilig in het hol. Daar wordt een klein feestje gevierd, want de commandant van de regionale knokploeg in Vlaardingen– want dat is hij - van Vlaardingen heeft dus kans gezien te ontsnappen. “Goed nieuws”, zegt Peter van der Halm. Het einde van de tweede oorlog komt langzamerhand dichterbij.

Ook in het dorp zie je met de regelmaat van de klok Duitse soldaten op weg naar het noorden van Nederland. De soldaten, nsb-ers en landwachters nemen alles mee wat los en vast zit! De zuinig bewaarde fiets van moeder Van Ravenshorst gaat, tot woede van Herman ook mee richting het noorden. Hoe hij ook  smeekt om de fiets van moeder te laten staan, de twee landwachters zijn niet te vermurven. De volgende dag is het nog eenmaal goed raak.Terugtrekkende eenheden kammen een deel van het dorp uit. Gelukkig is vader aan het werk. Die is voorlopig wel veilig, zegt moeder. Vanmiddag zal het zeker weer rustig zijn. Moeder vraagt Herman en Gerard dringend in huis te blijven. Vanuit de woonkamer zien beide jongens enkele Duitse soldaten lopen. Het geweer in de aanslag. En ziet Gerard het goed? Loopt daar niet overbuurman Van der Halm? Kijk eens moeder…! Moeder kijkt en fronst haar wenkbrauwen. Als dat maar goed afloopt, mompelt ze zacht voor zich heen..! Aan het einde van de grindweg staat een Duitse vrachtwagen. De drie mannen stappen in.

Razzia

Langzaam verdwijnt de zwaar gecamoufleerde wagen uit het zicht. In de loop van de middag komt vader thuis. Hij heeft in het bos niks van de razzia in het dorp meegekregen! Even later komt buurvrouw Geerte vertellen dat buurman van der Halm nog enkele dagen voor verhoor wordt vastgehouden, en daarna overgebracht zal worden naar Amersfoort! Ik ga even naar buurvrouw van der Halm zegt hij. Terneergeslagen zit Geertruida in de lage stoel bij de kachel. Dat loopt niet goed af Hendrik, zegt ze met tranen in haar ogen! En Peter en Klaas moeten ook nog gewaarschuwd worden. Dat doe ik Geertruida, zegt Van Ravenshorst resoluut! Met een gemeend dankjewel en de zeer geheime code, vertrekt hij naar huis. Moeder Christien zit alleen bij de warme kachel. Ze schrikt op, als manlief binnenkomt en zijn plannen ontvouwd. In het kort vertelt Hendrik over zijn bezoek aan buurvrouw van der Halm. Na een korte groet, vertrekt hij. Het is ijzig koud. Zo nu en dan is de maan even te zien. Na een tijdje ziet hij vaag het silhouet van de boswachterswoning. Daarna moet hij links af, en na de torenhoge Douglas dennen, derde brandgang links. Zijn ogen wennen aan de duisternis. Hier op de hoek moet een zware houten paal staan. Het klopt. Na plm. 500 meter nog eenmaal links en dan is Hendrik in de buurt van het hol.

Het begint nu toch echt te kriebelen. Voetje voor voetje schuifelt Hendrik over de vochtige bosgrond. Het is de kunst om de draad te raken. Want dat is van levensbelang. Hij zou maar zo neergeschoten kunnen worden. Het angstzweet breekt hem uit. Hij zakt op zijn knieën en vraagt God om hulp en bescherming. Heel langzaam loopt hij nu verder. Dan struikelt van Ravenshorst. Even blijft hij liggen. Een felle lichtbundel doorklieft het struikgewas. Wie is daar?

Goed volk

De code! Duidelijk zegt Hendrik: Derde brandgang! Langzaam komt hij overeind en staat volop in het licht! Twee mannen komen op hem af, pakken hem beet en duwen hem vooruit. Hij ziet werkelijk geen hand voor ogen! Voor zijn gevoel daalt hij een lange trap af en komt hij in een vrij kleine ruimte. Hier en daar flikkert een kaars, op de tafels zorgen twee petroleumlampen voor redelijk licht. Hendrik kent niemand van de mannen in het hol. Zeer in het kort doet hij zijn verhaal. Twee mannen brengen hem in de buurt van de zware houten paal…! Het is al diep in de nacht als Hendrik van Ravenshorst naast zijn vrouw in bed stapt. In het hol staat na de onheilstijding van Van Ravenshorst vast, dat de vader van Klaas en Peter op zeer kort termijn moet worden bevrijd. Desnoods met geweld! Er wordt een globaal plannetje gemaakt. De groep zal bestaan uit vier man! Morgen wordt uitgezocht waar hij precies zit, en rond middernacht zal een poging worden gedaan hem te bevrijden! Wiebe en Jibbe hebben hun verkennende opdracht uitstekend uitgevoerd. Het is vrij simpel, zegt Wiebe. Van der Halm wordt gevangen gehouden in een kleine kamer, aan de achterzijde van het hotel. De bewaking is echt minimaal. Om het uur maken twee Duitse soldaten hun rondje. Rond middernacht gooit Jibbe, als de twee soldaten met hun ronde bezig zijn, voor de ingang van het hotel een handgranaat op straat. Door de explosie aan de voorkant zullen de twee soldaten naar de voorkent rennen en krijgen Wiebe, Peter en Klaas de gelegenheid vader Gerbrand te bevrijden!

Ze moeten alleen een glazen pui vernielen en twee deuren intrappen. Dat lijkt een fluitje van een cent, oreert Klaas van der Halm. Een dag later rond middernacht lopen drie onherkenbare figuren vanaf de dorpskerk voorzichtig naar de achterkant van hotel “Het oude Zwaantje..”. Het is er aardedonker. Aan hun schouder bungelt een stengun. Ze komen aan bij een prieeltje, achter het hotel. Op een paar meter afstand zit Van der Halm. Wiebe wijst op de pui met uitbouw. Nog een paar woorden worden over en weer gefluisterd. De lange patroonhouder wordt in het wapen geschoven. Op een houten brits ligt Gerbrand van der Halm te woelen. Hij kan de slaap met geen mogelijkheid vatten. Zijn hele lichaam doet pijn. Morgen nog een verhoor, en dat wordt hij naar Amersfoort overgebracht. Zou hij morgen weer kracht krijgen om te zwijgen?

Geloof

En niets te vertellen van wat hij allemaal weet. Hij denkt aan zijn vrouw, die alleen thuis is. Ook aan Klaas en Peter, ondergedoken in een hol, diep in de bossen van het Kroondomein? Hij mag er nog zijn. Ze hadden hem ook meteen kunnen fusilleren. Want hij heeft natuurlijk best iets op zijn kerfstok! Hij moet er niet aan denken? De laatste tijd is hij veel bezig met het geloof. Hij wil graag spreken van Gods grote liefde en trouw, zoals Hendrik van Ravenshorst dat kan. De torenklok slaat half een! Dan een geweldige knal aan de voorkant van “Het oude Zwaantje”.

Hier naar binnen schreeuwt Wiebe! Met een paar fikse klappen en trappen zijn de mannen binnen. Een felle bundel zet de kamer in het licht. Gerbrand van Halm komt langzaam overeind. Mee, schreeuwt Wiebe! Ik zit vast aan de muur, zegt de man nog totaal verbouwereerd. Een korte salvo ratelt en de  ijzeren pen wordt losgeschoten uit de muur. De arme man wordt door twee onherkenbare figuren omhoog getrokken en even later staat hij buiten! Er wordt verder geen woord gesproken. En nu rennen, zegt Wiebe. In het dorp is het nog vrij rustig. De kerkklok geeft bijna een uur aan. In de buurt van de Hoge Duvel wacht Jibbe. Dan gaan de zwarte bivakmutsen af. Dan staat Gerbrand van der Halm in het schijnsel van een zaklantaarn oog in oog met zijn bevrijders. De begroeting is zeer emotioneel! Van der Halm huilt als een kind en verhaalt van de zware en bijna onmenselijke verhoren. Maar met Gods hulp en steun heeft hij kunnen zwijgen! Klaas en Peter pinken ook een traan weg en zijn trots op hun vader. Het is nu zaak om moeder zo gauw mogelijk te waarschuwen. De volgende morgen, als buurvrouw Geertruida Van der Halm de zware vensterluiken wegschuift, dwarrelt een briefje naar beneden. Ze kent in een oogopslag het handschrift van haar man. Op het verfomfaaide briefje staat met grote letters DERDE BRANDGANG IS BEVRIJD. Ze rent de weg over en vliegt bij Van Ravenshorst binnen. Hendrik staat net bij het aanrecht. Zij vliegt hem om de hals. Mijn man is bevrijd. Mijn man is vrij…! Herman en Gerard komen verschrikt van boven af. En willen meteen het naadje van de kous weten. Moeder Christien tempert enigszins de vreugde. Daar is het nu nog even te vroeg voor, zegt ze.

Voorjaar

Het is 18 april 1945. De Veluwe is vrij van onderdrukking en tirannie! Doldaten delen sigaretten en chocolade uit. Gerard steekt een Sweet Corporal op. Hij trekt wit weg, en even alles begint te draaien. Een maand later wordt Gerbrand van der Halm ziek. Hij blijkt een ernstige longinfectie te hebben. Van der Halm wordt overgebracht naar het ziekenhuis. Na een vrij stabiele periode gaat het steeds slechter met Gerbrand. In de gang van het ziekenhuis lopen Klaas en Peter zenuwachtig heen en weer! De dokter is net bij vader, zegt Klaas. Even later komt dokter Van Zwam naar hen toe. Het loopt af, zegt hij zacht! Geertruida, Klaas, Peter en Hendrik van Ravenshorst lopen de witte kamer binnen. Zachtjes legt Geertruida haar hand op het klamme en bleke gezicht van haar man. Ken je me nog buurman Gerbrand, vraagt Hendrik? Twee al gebroken ogen, kijken hem aan! Dan een diepe zucht en een zwaar gorgelend geluid. Gerbrand van der Halm is niet meer op deze aarde!

Thuis

Geertruida, Klaas en Peter laten hun tranen de vrije loop. Hendrik van Ravenshorst loopt op buurvrouw Geertruida toe en zegt zacht en ontroerd. Buur Gerbrand is BOVEN Geertruida! Ja Hendrik: God heeft zijn kind thuis gehaald!

Putten, december 2010